Ijs breken met de naald

Handwerken schijnt steeds hipper te worden. Niet dat het mij uitmaakt of wat ik doe hip is of niet, maar toch. Er liggen verschillende tijdschriften in de winkel en elke zelfwaarderende boekhandel heeft toch wel een boek over haken.

Het is ook leuk om overal mensen tegen te komen die haken. Al levert dat soms grote momenten van schaamte op als je in een gesprek uitgebreid de terminologie uit aan het leggen bent, terwijl de persoon tegenover je het al langer blijkt te doen. Toch levert het af en toe interessante ontmoetingen op. Mensen die tijdens een lange vliegreis vragen wat je aan het maken bent, in de trein mensen die met veel plezier je altijd wegrollende bolletjes garen teruggeven en natuurlijk de stille verwonderde blikken.

Mijn leukste ontmoeten waren echter buiten de landsgrenzen: Spanje, Bolivia en Ethiopië. Als voorbereiding op mijn stage volgde ik vorig jaar kerst een cursus Spaans in Sevilla. Heerlijke stad trouwens: mooie gebouwen, lekker eten en een van de leukste wolwinkels die ik heb bezocht.

In een zijstraatje, moeilijker terug te vinden dan je zou denken, was een kleine wol- en fourniturenwinkel. Achter een houten toonbank stonden de bollen garen netjes opgestapeld in houten vakjes. Geen groot aanbod, geschreven bonnetjes, dan naar de andere kant om af te rekenen aan een niet zo digitale kassa. Een goedkope haaknaald uit een Chinese winkel maakte mijn vakantie compleet.

twee vrouwen aan het handwerken op een patio in Bolivia

Toen ik twee maanden later richting Bolivia vertrok, verbaasde het mij nog meer. Alle vrouwen achter de marktkraampjes zaten te haken. De draagdoeken die iedereen daar gebruikt voor kinderen, dozen en al het andere wat je kunt verzinnen, werden in afwachting van verkoop voorzien van een kleurig gehaakt randje.

Later leerde ik dat handwerken voor deze vrouwen de ideale manier was om geld te verdienen terwijl ze gewoon thuis kunnen blijven. De vrouw van mijn gastgezin is daarom van plan om een project op te zetten voor moeders van gehandicapte kinderen. Deze vrouwen krijgen dan garen en ze kunnen de producten terug verkopen aan het project die het weer verder verkoopt om het geld er terug uit te halen. Zo kunnen deze moeders toch iets verdienen terwijl ze ook de hele dag hun kinderen naar alle activiteiten en therapie te brengen. Een tof project waar ik hoop nog een steentje aan bij te kunnen dragen.

In de bergen waar de vrouwen kuddes lama’s, alpaca’s en schapen hoeden, doen vrouwen dit soort handwerk de hele dag. Apart van dat ze de warme, zelfgemaakte kleding dragen, zijn ze ook hele dagen wol aan het spinnen en haken. Het is leuk om te zien hoe anders mensen haken zien, als in waarom mensen haken.

Het is een makkelijke bezigheid die je goed kunt combineren met andere activiteiten en daarom een mooie mogelijkheid om een extra zakcentje te verdienen. Leuker is het nog om met deze mensen te praten over wat ze maken en hoe ze dat doen. Het verbaast ze dat een meisje uit zo’n goed land als Nederland zoiets simpels als haken doet. Maar ze waarderen het gesprek en delen graag hun kennis.

warme mutsen voor in de hoge Andes

In Ethiopië, vraag me niet hoe ik daar nu weer bij kwam, precies hetzelfde. Hoewel de vrouwen, want het zijn toch echt wel altijd de vrouwen, het niet zozeer doen om geld te verdienen maar juist om het huis te versieren.

Hoe simpel het huis ook is, overal in de kast, op de tafels en over de leuningen van de stoelen en de banken hangen kleine rond gehaakte kleedjes. Meestal in de meest afgrijselijke neonkleuren, in de zin dat ik ze nooit in mijn huiskamer zou hangen, maar altijd vol trots in het zicht.

Dat haken had tot gevolg dat mijn tapestry tas in de handen van een van de familieleden belandde die ook wel eens even een paar toeren ging haken. En ‘oma’ die vol trots even kwam laten zien wat zij voor de familie had gehaakt. Ondanks dat we geen woord met elkaar konden wisselen door een gigantische taalbarrière, kun je toch iets met elkaar delen in zekere zin.

 Het afgelopen jaar heeft mij laten zien dat dingen doen je in contact kan brengen met bijzonder verrassende mensen, leuke ontmoetingen kan realiseren en je nieuwe dingen kan leren.

Haken is een van de manieren om dat te doen, de manier die ik afgelopen jaar heb ervaren. Maar ik weet zeker dat breien, naaien, borduren en alle andere handwerken hetzelfde kunnen realiseren. Dus voor mij gaat er geen reis meer gebeuren zonder haakwerk. En tussendoor? Pak ik af en toe eens mijn haakwerk en ga ik demonstratief op de markt op een bankje zitten haken, midden op de campus of in het studentencafé.

Begin het gesprek en deel je ervaring. Doen jullie mee?

eenmalige haakcursus bij Wageningen University