Nuttig handwerken
Nuttig handwerken

Aan het begin van deze zomer kwam ik langs de boekwinkel en zag het woord UITVERKOOP staan. Dus liep ik naar binnen en bekeek wat er zoal lag in de dozen. Tot mijn vreugde ontdekte ik tussen de afgeprijsde romans, thrillers en toeristische boeken dit boek:

Nuttig Handwerken met als ondertitel Vreugde & Verdriet is geschreven door Aly van der Mark en ze beschrijft in dit boek de geschiedenis van het vak “Nuttig handwerken”. Erg leuk om te lezen en het liet mij terug denken aan mijn eigen geschiedenis met dit vak. Want ja, ik heb ook nuttig handwerken gehad op school. Al vanaf klas 2 zag ik in mijn oude schoolrapport:

Mijn geboortejaar is 1965, ik was 7 á 8 jaar toen. Even voor de jongere lezers: klas 2 van toen staat gelijk aan groep 4 van nu.

Mijn eerste handwerkjes, ik heb ze niet meer. Wel in mijn herinneringen en ik vind het woord “nuttig” beslist discutabel.

We begonnen met breien, een speldenkussen moest het worden. Juf zette een aantal steken op, het zullen 10 of 20 geweest zijn, en dan moest je ribbels breien, alle naalden recht. En ik mocht zelf niet een leuk kleurtje kiezen, ik kreeg ongebleekt katoen. Na vele ribbels, 60 of 80 of zo, mocht er een andere kleur aan. Ik kreeg een rare tint groen. Daarmee moesten ook nog zo’n 15 ribbels gebreid worden. Uiteindelijk werd er een naadje genaaid waardoor het groene deel een soort kokertje vormde, de rest werd opgerold en daar werd het kokertje omheen gekeerd. Ik had nogal losjes gebreid, dus bleven spelden daar niet erg goed in zitten…

Daarna hebben we gehaakt, een inktlap. Ik heb leren schrijven met potloden en balpennen en nooit een inktlap gebruikt. We haakten vierkantjes met vasten, van klein naar groot. Deze keer had ik wel leuke kleuren, rood, groen en blauw. Ze werden opelkaar vastgezet met een knoop en ik had een gele knoop. Als ik nu haak, hoor ik in mijn hoofd de juf nog steeds heel streng zeggen: “Hoe houden wij een pen vast, Akkelien? Zo houden we ook de haakpen vast!” Als ze weg was en niet meer keek, hield ik mijn haakpen weer vast als een mes en dat doe ik nog steeds 😁

Kijk, deze twee handwerkjes heb ik nog wel van toen:

En ik houd eigenlijk niet eens van borduren, dus heel bijzonder dat ik juist dit bewaard heb!

Zoals je ziet heb ik ook een letterlap of merklap, met mijn naam. Met een bijzondere kleurkeuze. We mochten zelf kiezen. En juf vertelde trots dat er een nieuwe kleur was: roze!

Alleen: als je roze ging gebruiken, mocht je geen rood gebruiken, want roze en rood, dat vloekt. Althans, dat vond de juf.

Ik wilde wel roze gebruiken natuurlijk en vooral: ik wilde mijn naam in het roze! Maar je mocht ook niet 2 randjes achter elkaar roze doen. Vandaar dat er groene kruisjes in die blauwe vierkantjes zitten. Juf keek heel bedenkelijk, maar ja, hier had ze niks over gezegd, dus dit heeft ze toegestaan.

Het bakkertje is geborduurd bij een nieuwe handwerkjuf, volgens mij precies naar een voorbeeld, zelfs de kleuren stonden vast.

Ook op de Havo heb handwerkles gehad. Tot en met klas 3. Daarna veranderde het: ik koos, op advies van mijn moeder, als examenvak textiele werkvormen.

En toen was het niet nuttig meer, het werd creatief. En heel leuk. Van die tijd heb ik nog vrij veel werkstukken:

Uiteindelijk heb ik de pedagogische academie gedaan en ook daar was handwerken een belangrijk vak. Ik haalde uiteraard mijn aantekening k en ben dus officieel ook als handwerkjuf inzetbaar. Vandaag de dag is het niet meer gebruikelijk dat kinderen op school leren haken en/of breien. Eigenlijk wel jammer, want wat een mooie hobby is dit!

En nog best nuttig ook 😉

Dan nog even over de foto bovenaan: daarop zie je een deel van de merklap die mijn Beppe gemaakt heeft, de moeder van mijn moeder. Al in 1912! Ze was toen 10 jaar. Ik denk dat ze alles met rood geborduurd heeft, maar dat een deel van het garen verkleurd is. Rood en roze is het nu. Mijn moeder heeft ‘m in laten lijsten en al heel wat jaren terug kreeg ik ‘m. Een mooi en dierbaar bezit.

Heb jij ook “nuttig handwerken” gehad op school?

Of heb je op een andere manier leren haken en/of breien?

📷 Akkelien Smink

Deze blog is met veel plezier geschreven door

Akkelien Smink

Volg je mij al?

https://debreimeisjes.blogspot.com/

En dat kan ook via

Liefs van De Breimeisjes!

Marieke Van Tongeren
Door

Marieke Van Tongeren

op 05 Sep 2021

In mijn herinnering hoorde de handwerkjuf vooral streng te zijn... we leerden breien, en ik had totaal geen gevoel voor richting. Halverwege een naald kon ik moeiteloos omkeren en dezelfde toer terug te breien. Werd dus scheef, en ook recht en averecht kwam niet in mijn systeem. Als het proeflapje af was, mochten we iets leukers maken. Zover ben ik nooit gekomen. De juf riep wanhopig , als ze mij zag staan:” o nee, kooijtje (mijn achternaam) staat ook weer in de rij!”... breien werd nooit leuk, totdat ik een breimachine zag. Die heb ik nu al ruim 30 jaar, en daar kan ik wel op breien, maar de breinaalden blijven een drama in mijn handen😅

Akkelien
Door

Akkelien

op 13 Sep 2021

O, wat een toestand met dat richtingsgevoel en het breien! Wat een geluk dat je de breimachine ontdekt hebt! Geweldige herinneringen! En jammer dat je nooit het leuke hebt mogen maken op de lagere school.

Foskea
Door

Foskea

op 05 Sep 2021

Hallo Akkelien, mijn overgrootmoeder was lerares fraaie en nuttige handwerken in Pieterburen, ik heb haar diploma uit 1901 waarvoor ze helemaal naar Zwolle moest om examen te doen. Ze is in 1900 getrouwd en in 1917 eervol met pensioen gegaan (ze was toen 49). Mijn oma was van 1907.ik heb ook nog een lesboekje en een schrift vol met aanwijzingen hoe je dit moet onderwijzen. Zelf heb ik gelijksoortige ervaringen van handwerken op school als jij; maar na de 3e middelbare school is het een hobby geworden. Heb 30 jaar bijna niks gedaan ivm breiarm, nu met corona weer begonnen en continentaal breien aangeleerd met rondbreinaald en tot nu toe gaat het goed. Groetjes Foskea

Akkelien
Door

Akkelien

op 13 Sep 2021

Wat bijzonder, van je overgrootmoeder! Het zit dus duidelijk in je familie! Ook ik heb een flink aantal jaren helemaal niet gehandwerkt. Tegenwoordig gaat er nauwelijks een dag voorbij zonder handwerk. Het is een hele fijne hobby!

Hannie Keijzer
Door

Hannie Keijzer

op 07 Sep 2021

Wat grappig dat ik ook van 1965 ben, en ook de borduurwerkjes heb moeten maken, zie t helemaal weer vóór me. En nog leuker is dát ik ze nog bewaard heb ook en thuis áltijd moesten handwerken, en naaien breien, haken ook wel maar dat is bij mij wel wat later begonnen. Wel weet ik dat we met 3meiden alle 3 een zwarte omslagdoek gemaakt hebben, zoiets blijf je altijd bij en leuk om nu te zien dat we dezelfde dingetjes gemaakt hebben écht erg grappig

Akkelien
Door

Akkelien

op 13 Sep 2021

Mooie herinneringen :-) Borduren is nog steeds niet favoriet bij mij al gebruik ik ook die techniek wel.

Reactie plaatsen