Als je zegt dat je sokken breit, is meestal de reactie: “oh, dat klinkt heel moeilijk!” In een eerdere blog legde ik al uit waarom ik zelf vind dat dat best meevalt, maar ik snap best waarom mensen dit denken. Een groot deel van de sok is vrij simpel, met de boord, het been, de voet, en waarschijnlijk ook de teen, maar wat het meest intimiderend is zijn de hielen. Er zijn vele soorten, en ze kunnen erg ingewikkeld lijken. Vandaag laat ik jullie een aantal verschillende hielen zien, met de voor- en nadelen. Hopelijk helpt dat een beetje!
De Hollandse hiel
Als Nederlandse komt deze hiel waarschijnlijk het meest bekend voor. De Hollandse hiel is hoogstwaarschijnlijk de hiel die de meeste van onze oma’s breiden, en één die vrij veel voorkomt in vooral de oudere breipatronen.
De Hollandse hiel wordt gebreid door eerst een flap te breien in heen- en weergaande toeren, waarna er een kleine buiging wordt gemaakt. Vervolgens pak je de steken aan de zijkant van de hielflap (oftewel de grote hiel), die je nog een stuk over de voet weer moet minderen. Het resultaat is een zeer ruime hiel, ideaal voor die grote, grove mannelijke voeten. En ja, ook wel vrouwenvoeten natuurlijk, maar bij ons kleinere dames kan een kleinere hiel vaak lekkerder zitten.
De grote hiel
De grote hiel is, zoals ik net zei, een flap die in heen- en weergaande toeren gebreid wordt. Dit is vrij simpel, ik denk dat elke breister dit zonder problemen kan. Doordat het simpel is kan je ook goed variëren, waardoor je deze flap ook heel mooi kan verstevigen. Dit kan je doen door bijvoorbeeld in de rechte toeren een steek te breien en een steek af te halen, waardoor je een reliëf krijgt die de hiel steviger maakt. Je kan deze steken ook laten verspringen, waardoor je een soort ruitje krijgt.
Andere mogelijkheden zijn varianten waarbij je de zijkanten van de flap op andere manieren breidt, zodat het makkelijker is om de steken later op te pakken. Ook kan je bij de grote hiel een strepen patroon breien, zoals bij kleurwerk sokken.
De Spie
Een groot nadeel van de Hollandse hiel vind ik zelf de erg lange spie. De spie is het onderdeel waar je het teveel aan steken weer mindert langs de voet, zodat je het teveel aan steken die je bij de hielflap opgepakt hebt weer terug kan brengen tot het originele aantal. Zeker in het begin vond ik dit lastig, omdat je goed moet tellen, en goed moet bijhouden wat je aan het doen bent. Daardoor vind ik dit geen geschikte hiel om bijvoorbeeld op reis te breien. Maar ook dit went, en er zijn zeker trucjes voor te verzinnen om dit makkelijker te maken.
De German Shortrow hiel
Een andere variant van de hiel is de German shortrow hiel. Leuk, een Engelstalige naam, maar dat komt omdat er veel verschillende soorten zijn. De jojo-hiel, boomerang hiel, etc. Eigenlijk komen al deze soorten hielen neer op dezelfde techniek: de German shortrow. Dit is het breien van verkorte toeren, waarbij je al voor het einde van de rij omkeert. Hierdoor krijg je een mooie ronding. Na het breien van de vereiste aantal toeren ga je elke keer weer meer steken breien, waardoor je aan het einde weer op hetzelfde steken aantal zit als bij het been. Handig!
Doordat je in feite eerst de toeren korter maakt, en daarna weer langer, is er geen noodzaak meer voor de hielflap of voor de spie. Ik kan deze hiel daardoor uit mijn hoofd breien, wat echt heel handig is. Het kost niet veel extra denken om hem goed te krijgen. Let wel op: dit vereist de nodige ervaring, want het gaat natuurlijk niet vanzelf.
Varianten
Zoals ik al zei wordt de techniek van de verkorte toeren op vele verschillende manieren gebruikt. Je kan op verschillende manieren ‘omkeren’ bij het breien van de verkorte toeren, en je kan ook op diverse manieren weer de achtergelaten steken oppakken. Dit is een beetje uitproberen, en kijken waar jouw voorkeur ligt.
Makkelijkere manieren om te variëren kunnen bijvoorbeeld in de steek zitten. Wat dacht je van een hiel in ribbelsteek? Dit doe je door in plaats van bij de averechtse toeren averechts te breien recht te breien. Nu wordt het denkwerk nog minder! En eigenlijk vind ik deze soort hiel ook heel prettig zitten. Hij wordt er wat steviger van, en je voelt eigenlijk niet dat de textuur wat grover is.
De Shortrow hiel voor mannen
Bij de Hollandse hiel had ik al kort gezegd dat de hiel perfect is voor grove mannen-voeten. Dit omdat je hem kan verstevigen, en omdat hij lekker ruim is. Maar ook de Shortrow hiel is aan te passen voor grotere hielen. Zo heeft Mina Philip van Knitting Expat (https://www.ravelry.com/designers/knitting-expat-designs) in elk van haar sokkenpatronen de uitleg voor een hielflap in combinatie met de shortrow hiel. Ze legt met gedetailleerde foto’s uit hoe je het met zowel een contrasterende kleur wol als met doorgaande wol mooi kan krijgen. Ideaal! En mijn man vindt hem echt heerlijk zitten.
Deze manier van de shortrow hiel breien is minder ingewikkeld dan de Hollandse hiel, omdat de hielflap veel korter is, en omdat je er meteen alle eventuele gaten aan de zijkanten mee kan dichten.
Help, gaatjes!
Ik moet wel zeggen, een hele grote reden waarom de German Shortrow hiel een lastige techniek kan zijn is dat je vrij snel gaatjes krijgt bij de aansluiting van de hiel naar de voet. Dit kan erg lelijk zijn, en eigenlijk gebeurt dit altijd als je als beginner sokken breit. Maar er zijn vele manieren om deze gaten weer te dichten. Ik doe dit door aan het einde van de hiel altijd aan beide zijkanten twee extra steken in de hoek op te pakken, en deze samen te breien. Hierdoor heb je één steek teveel, maar deze kan je weer minderen zoals je dat ook bij een spie doet.
Conclusie
Hielen kunnen erg lastig zijn. Zoals met veel geavanceerde technieken wordt het makkelijker als je veel oefent. Maar er zijn veel manieren om het makkelijker te maken, en het internet staat vol met tientallen tutorials waar je kan afkijken hoe je dit nou het beste kan doen.
Eigenlijk is de beste manier om dit alles te leren door te experimenteren, en tja, als je breit doe je dat gaandeweg sowieso al, toch? Welke hiel is jouw favoriet? En heb je nog tips voor andere beginners?
