Vandaag: een interview met Stella Ruhe! Pak een lekker kop thee en lees alles over Stella haar visie en ervaring op het gebied van visserstruien.
Visserstruien zijn globaal tussen 1880-1950 door vissers aan alle Nederlandse kusten gedragen als werkgoed. De truien werden gebreid door hun moeder, hun vrouw, zuster, dochter of in opdracht volgens de motieven die de vrouwen in hun hoofd hadden: overgeleverd van moeder op dochter en nooit opgeschreven. Genoeg redenen om expert Stella daar wat vragen over te stellen!
1. Wat maakt visserstruien zo bijzonder voor u?
De visserstruien zijn om verschillende redenen belangrijk:
● Het waren de eerste truien die als bovenkleding zijn gedragen en daarmee staan ze aan de wieg van het feit dat wij massaal truien dragen.
● Ze werden door vrouwen en meisjes uit het hoofd gebreid en iedereen legde daar haar eigen vakmanschap en creativiteit in, waardoor er talloze, prachtige variaties ontstonden.
● De truien zijn bijna overal bijna volledig vergeten, terwijl ze schitterend gepatroneerd zijn met uitsluitend varianten van recht en averecht en hier en daar een kabel. Erfgoed dat onder onze neus lag, maar niet gezien is.
2. Wat is uw favoriete visserstrui?
Daar kan ik geen antwoord op geven, want alle truien zijn bijzonder in soms hun eenvoud of juist hun complexiteit.
3. Wat is belangrijk bij het breien van een visserstrui?
Het maken van een goede stekenproef in het te breien motief, want alle truien waren op dezelfde basismanier gebreid. Daardoor kun je iedere maat in elk garen breien op basis van de bovenwijdte.
4. Met welk garen werkt u het liefst?
Elk garen heeft z’n eigen eigenschappen, die een ander effect sorteren, maar voor mij moet garen sowieso altijd van zuiver wol zijn. De eigenschappen van wol zijn niet te evenaren.
5. Heeft u advies voor mensen die visserstruien willen gaan breien?
Begin met een eenvoudige trui om het principe van breien op basis van bovenwijdte en recht, averecht en kabels onder de knie te krijgen. Maak daarna een wat ingewikkeldere en eindig met gecompliceerdere truien om teleurstelling te voorkomen.
6. Als je de visserstruien en alles wat daarbij komt kijken buiten beschouwing laat, wat brei jij dan het liefst?
Ik ontwierp en breide vroeger zelf veel truien e.d., maar tegenwoordig brei ik alleen nog de proeven van de patronen die ik van de oude foto’s van visserstruien destilleer. Ik houd me verder alleen bezig met onderzoek.
7. Op dit moment is de enorme collectie truien te zien in Harderwijk. Had je ooit durven dromen dat de musea het op deze manier op zouden pikken, en er zo’n enorme rage rondom de truien zou ontstaan? En wat is voor jou het hoogtepunt in de volledige museumtoer?
Nee, dat had ik nooit kunnen bedenken, maar het is fijn dat men weer geïnteresseerd is in dit eigen cultureel erfgoed, dat nog veel bijzonderder is dan men denkt. Ik heb in Engeland en Schotland, waar de truien oorspronkelijk ontstaan zijn, ook prachtige visserstruien gezien, maar niet zo rijk gevarieerd als de onze.
Hoogtepunt zal mogelijk de tentoonstelling van de visserstruien uit boek 1 én 2, zo’n kleine 120, zijn die vanaf eind juni 2015 t/m 22 november 2015 in het Maritiem Museum in Rotterdam te zien is en de tentoonstelling aangevuld met truien uit de Noordzeelanden die mogelijk in 2017 zal plaatsvinden in het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen.
8. Een breister noemde de tekeningen van de truien in de boeken eng-precies. Wat doet zo’n opmerking met jou?
Eng-precies klinkt een beetje eng, maar als je iets doet moet je het goed doen, zodat er geen twijfel bestaat en iedereen begrijpt wat de bedoeling is. Aan geflodder heb je niet zoveel.
9. Welk onderwerp zou je in de toekomst nog eens beet willen pakken, je in vast bijten, om een boek over te schrijven?
Voorlopig ben ik nog druk met de visserstruien en ga ik meer onderzoek doen naar truien uit de ons omringende landen, omdat ook in het buitenland nog weinig of niets meer bekend is over de visserstruien uit hun eigen gebied. Wij zijn niet de enigen die dit bijzondere vrouwenwerk geen blik waardig hebben getoond, dus er is nog veel werk aan de winkel, waarvoor inmiddels de contacten zijn gelegd.
Stella Ruhe zit al dertig jaar in het uitgeversvak als vakredacteur textiel en freelancer. Zij heeft de NS-opleiding (textiele werkvormen) gedaan in Haarlem en heeft jaren als textieldocent lesgegeven op scholen voor voortgezet onderwijs. Zij is uitgeefster van de digitale methode voor beeldende en kunstvakken Beeld bij de hand (www.beeldbijdehand.nl) en geeft nascholingstrainingen beeldende vakken. Stella organiseerde grote evenementen als de Cantecleer Modeprijs en de Week van de Creativiteit. Zij heeft diverse boeken op haar naam staan en geeft over haar bijzondere onderzoek naar visserstruien lezingen door het hele land.
Desiree Braas-Wijker
op 19 Oct 2014