Kant breien in de Estlandse traditie: Nupps

Kant breien in de Estlandse traditie: Nupps.
Misschien ken je ze wel: Die grappige bolletjes die prachtige kanten omslagdoeken voorzien van textuur, zoals bijvoorbeeld in de prachtige Sofia Scarf van Irina Haller. Dit is trouwens een gratis patroon!
Een nupp (rijmt met “soep”) is een kenmerk van het kant zoals dat traditioneel in Estland (“Estonia” in het Engels) gebreid werd en wordt. 

Het bijzondere van Ests kantbreiwerk, is dat het naast ajour ook heel veel textuur bevat. Hierdoor zijn er in kantbreiwerk in de Estlandse traditie ontzettend veel bijzondere steken te vinden, die je (bijna) nergens anders tegen zal komen.

Geschiedenis kant breien in Estland

De traditie van het breien van kanten omslagdoeken in Estland, begon ongeveer 200 jaar geleden in de stad Haapsalu. Van het begin van de 18e eeuw tot 1918 was Haapsalu een gewilde bestemming voor Russische toeristen. Om te profiteren van dit toerisme begonnen de vrouwen het resultaat van hun huisvlijt, de gebreide kanten sjaals, te verkopen.

Het verhaal wil, dat deze omslagdoeken op basis van gewicht verkocht werden. En omdat er in nupps veel garen gaat zitten, doet een patroon met veel nupps het gewicht van doek sjaal behoorlijk toenemen. Dit zou de reden zijn, dat de typische Estse kantpatronen bedacht zijn, die naast heel veel nupps de zo gewilde delicate uitstraling hebben.

In deze blog wil ik je laten zien hoe zelf deze nupps kan breien!

Nupps breien

Afhankelijk van het soort garen dat je gebruikt, het resultaat dat je wilt bereiken etc. kan je er voor kiezen om nupps van 3, 5, 7 of meer steken te maken. In dit voorbeeld ga ik uit van nupps van 5 steken.

Een nupp bestaande uit 5 steken maak je door losjes [1 r, omsl, 1 r, omsl, 1 r] in dezelfde steek te breien om naar 5 steken te meerderen. Vervolgens worden in de volgende naald deze 5 steken averecht samengebreid.

Stap voor stap gaat dit als volgt:

1. Brei 1 steek recht, maar laat de oorspronkelijke steek nog niet van de linkernaald afglijden.

2. Maak een omslag om de rechternaald.

3. Brei weer 1 steek recht, maar laat de oorspronkelijke steek nog niet van de linkernaald afglijden.

4. Herhaal stappen 2 en 3 nog eenmaal (voor een 5-steeks nupp) en laat dan de oorspronkelijke steek van de linkernaald afglijden. Het resultaat ziet er dan als volgt uit:

5. Voor dit voorbeeld heb ik op dezelfde naald diverse nupps opgezet:

6. Op de daarop volgende averechtse naald, worden de nupps afgemaakt. De clusters van 5 steken zien er aan deze kant zo uit:

7. Steek je breinaald in allevijf steken tegelijkertijd om ze averecht samen te breien. Dat gaat het beste als je de steken losjes gebreid hebt en scherpe breinaalden gebruikt.

8. Eenmaal averechts samengebreid ziet het er als volgt uit:

En zo ziet het er uit aan de goede kant van het werk, nadat ik nog een paar naalden in tricotsteek gebreid had:

Let wel dat ik dit voorbeeld heb gebreid in relatief dik garen op een ondergrond van tricotsteek. Nupps gebreid met dun garen in een ajourpatroon ziet er heel anders uit, zoals je ook op de eerste foto in dit artikel kan zien!

Heb jij wel eens nupps verwerkt in een project?