Cursusverslag naaldbinden

Naaldbinden is een voorloper van breien en haken en werd lang geleden vooral gebruikt om kledingstukken te maken die complexer van vorm zijn zoals sokken en wanten. Deze techniek had ik al wel eens gezien, en wilde ik ook wel graag eens uitproberen. Afgelopen zomer ontdekte ik dat er dit najaar een cursus werd gegeven bij een handwerkwinkel niet ver bij mij vandaan. Ik woon namelijk in Zweden, en hier zie je deze techniek vaker beoefend worden. Het leek me leuk om jullie wat meer te vertellen over deze techniek, en mijn ervaringen met mijn eerste handwerklessen in Zweden.

In o.a. Archeon (historisch openlucht museum in Alphen) had ik het naaldbinden al wel eens gezien. Met een vrij grote naai naald van been of hout en een wollen draad maakt men lussen die in elkaar haken. En zo werkt men in toeren, net als bij haken van amigurumi in een spiraal, met meerderingen en minderingen om de vorm te maken. Maar even staan te kijken was niet voldoende om de techniek te leren, en het raakte een beetje vergeten. Tot ik naar Zweden verhuisde en daar o.a. bij de kerstmarkten veel wanten zag. Ik herkende direct dat het naaldbinden was. En bij een markt zat een dame dit ook te doen. Ik heb wel even met haar gepraat, maar m’n Zweeds was nog niet echt toereikend om te vragen waar ik dit kon leren.

Helemaal blij werd ik dus toen ik afgelopen zomer ontdekte dat in september een cursus naaldbinden (of nålbinding zoals het hier heet) zou starten bij een winkel een kwartier hier vandaan. Ik heb me direct aangemeld.

De cursus bestond uit vier avonden met steeds 2 weken ertussen. Nu denken wij bij avonden aan start tijden tussen 19 en 20 uur, maar dat ligt hier een beetje anders. We begonnen om 18.15, (en nee, dan is het hier niet druk op de weg… nou ja, hooguit met reeën of eventueel andere dieren) met het uitzoeken van 2 bollen garen en een naald die je prettig in de hand vond liggen. Allemaal handgemaakt uit hout. En de rest van die eerste avond hadden we nodig om de slag te pakken te krijgen. Oef, het was nog niet zo makkelijk als het eruit zag. En dan lukte het net een beetje, was de draad weer op, moesten we weer het uiteinde uitrafelen en het begin van de nieuwe draad ook en die einden aan elkaar vilten met een beetje water. Maar aan het eind van de avond kon ik dan toch zelf opzetten en een ‘worstje’ maken.

Nu had ik een tijdje geleden ook al eens een benen naald gevonden bij een loppis (tweede hands winkel), dus thuis verder geoefend en ook de benen naald uitgeprobeerd. Die was wat ronder van vorm, en voelde kouder aan, maar verder ging het daar ook prima mee.

In les twee was het dan vooral doorkrijgen hoe je rondom zo’n worstje kon werken, zodat het een vorm werd. Een beetje zoals je soms met haken begin met een rijtje lossen en dan in terugwerkt langs de ene kant, en doorgaat langs de andere kant. Aan het eind van die les had ik een stukje voor over m’n vingertoppen.

In les drie leerden we hoe en waar je dan een gat maakt voor de duim, en hoe je daarop verder werkt. En ook hoe je op dezelfde manier sokken/huissloffen zou kunnen maken. Wie wilde mocht ook even het spinnen uitproberen. Nu vond ik het wel leuk om te zien met zo’n wiel met twee trappers, maar aangezien het spinnen bij mij in het verleden nooit zo’n succes was, had ik nu geen zin om het zelf te proberen. En ik liep een beetje achter, dus ik heb gewoon verder zitten werken.

In de laatste les kon, wie al zover klaar was, de wanten vilten/vollen. En kregen we als bonus een uitleg over hoe je met de haaknaald bijna hetzelfde effect kunt bereiken met een speciale steek. Het grote voordeel is dat je er dan niet steeds een nieuwe draad hoeft te pakken en vast te vilten. Stiekem vond ik het echt naaldbinden met de naald toch leuker, maar wie weet ga ik het meegekregen patroon toch nog wel eens maken, al is het maar om eens gedaan te hebben.

Omdat het werk na het naaldbinden gevilt wordt, is een oneffenheidje niet zo erg, dat werk je met het vilten wel weg. (Daarom maak ik me ook geen zorgen over die vingertoppen die er nog wat slordig en onregelmatig uitzien, die vol ik gewoon wat steviger dan de rest en dan zie je er niks meer van – hoop ik.) En om ze nog mooier te maken, worden dit soort wanten ook vaak nog geborduurd. Hier hebben we verder geen voorbeelden van gezien, maar dat was ik op de diverse markten al wel tegen gekomen.

Nu was ik thuis veel te druk met andere dingen om de wanten al helemaal af te hebben. Dus we gaan op ons gemakje verder. Erg leuk om zo een nieuwe techniek te leren, en mede handwerksters te ontmoeten. En omdat het een heel vrije techniek is, borrelen er ook wel ideetjes over wat er nog meer mee kan, dan alleen wanten/sokken/kledingstukken…